Phân biệt yến thật và giả

Đặc trưng nổi bật trước hết của tổ yến là sự chồng chéo, gắn liền nhau của nhiều lớp sợi trông như xơ mướp, vành tổ mỏng nhưng chân tổ lại dày để có thể bám chặt vào vách đá. Kích thước mỗi tổ yến có chiều dài từ 8 đến 10cm, ngang khoảng 5 đến 6cm và cao từ 4 đến 5cm. Tổ lớn và dày cân nặng bình quân 10g.

Phân biệt thật giả ra sao?

* Chuẩn mực phân biệt:

Yến sào vốn là nước bọt của chim yến hàng tiết ra và quết dính vào các thành đá trong các hang động ngoài hải đảo hoang vắng để làm tổ vào mùa sinh đẻ, có hình dạng giống như một chiếc vỏ ngao, vỏ sò.

Đặc trưng nổi bật trước hết của tổ yến là sự chồng chéo, gắn liền nhau của nhiều lớp sợi trông như xơ mướp, vành tổ mỏng nhưng chân tổ lại dày để có thể bám chặt vào vách đá. Kích thước mỗi tổ yến có chiều dài từ 8 đến 10cm, ngang khoảng 5 đến 6cm và cao từ 4 đến 5cm. Tổ lớn và dày cân nặng bình quân 10g.

Yến sào giả “nguyên con” cũng có các sợi chồng chéo gắn liền nhau một cách rất công phu và tinh xảo, nhưng thực chất chỉ là một hỗn hợp được cấu tạo bằng Agar, tinh bột, lòng trắng trứng và sụn cước cá với một kỹ thuật chế biến tinh vi đến mức trông giống như yến sào thực.

Kết quả phân tích so sánh của Phòng sinh hóa thuộc Viện Hải dương học Nha Trang cho thấy: về cảm quan, tổ yến thực có mùi tanh của nước biển, màu trắng trong, chỉ ở chân tổ có màu đen do dính đá, nước biển và lông chim.

Các sợi trên mặt tổ có dính lông cơ thể chim. Tổ có đặc điểm mềm, bẻ không gãy do dẻo, không tan khi chưa đun, không mùi. Sôi không có bọt, nước trắng trong, để nguội có độ pH = 7 trung tính. Lọc qua giấy lọc sau khi đun sôi để nguội tổ yến thực vẫn trở lại dạng sợi bình thường không mùi.

Ngược lại tổ yến giả có màu trắng đục hơi ngà, từ thân tổ ra một màu như nhau, toát ra mùi hôi khó chịu khi chưa đun lẫn khi đun. Mặt ngoài tổ nhẵn, các sợi bết nhau, bản sợi to trông “dại” không tự nhiên.

Tổ khô cứng, giòn, dễ bẻ gãy, nở ngay sau 2 phút ngâm, sợi rã ra và nước có màu trắng đục, độ pH = 5 là loại acid có hại cho người đau dạ dày. Đáng chú ý, sau 15 phút đun sôi, tổ yến giả có mùi của carbonat natri rất hắc. Sôi có nhiều bọt, không lọc được qua giấy lọc, để qua đêm chuyển màu vàng, chảy nước và hôi như bị thiu.

Còn về mặt hóa học, các phân tích cho thấy ở tổ yến thực có hàm lượng protein là 47,3% (tổ yến Indonesia hàm lượng protein là 52%, tổ yến Singapore 60,1%…), trong khi đó ở tổ yến giả hàm lượng protein rất thấp, chỉ 35%.

Mặt khác, do được làm có chất tinh bột nên khi khử bằng thuốc Luigon (loại thuốc thử đặc trưng để xác định tinh bột) nhỏ vào, tổ yến giả cho phản ứng tạo màu xanh (không còn màu sau khi đun để nguội); riêng tổ yến thực khi gặp thuốc thử này không có phản ứng tạo màu, vì không có tinh bột…

Tóm lại, tổ yến giả không mang đặc trưng của tổ yến thực ở bất cứ đặc điểm nào, và không giống với tổ yến ở bất cứ nơi nào trong khu vực. Đó là chưa kể tới những chất chưa xác định được trong yến sào giả có thể gây nguy hại cho người tiêu dùng.

Loại yến sào giả được chế biến “nguyên con”, đựng trong hộp gương còn tinh vi hơn. Cũng với những sợi đan xen thoạt trông như yến sào thực rất dễ đánh lừa khách hàng, nhất là đối với những khách hàng chưa hề trông thấy tổ yến bao giờ.

Kết quả phân tích của Phân viện Khoa học vật liệu Nha Trang cho thấy, loại yến sào giả này cũng được làm từ tinh bột và carbon hydrat nên khi đem đun sôi khoảng 5 phút là tan hết ngay, hoàn toàn không có acid amin tự do, thủy phân, vitamin và các nguyên tố đa lượng (Na, K, Mg, Ca).

Trong khi thành phần của yến sào thực không có tinh bột mà có 20 loại acid amin và nhiều nguyên tố đa lượng… Đặc biệt, nếu yến sào thực có mùi tanh của nước biển, ở chân tổ có màu đen do dính đá và lông chim thì ở yến sào giả mùi tanh được làm từ nước mực xay nhuyễn đổ lên và gắn lông chim sẻ lên tổ.